135 yıllık Efsane Mecmua National Geographic’ten Makûs Haber Geldi

1984 yılında Afgan mülteci Sharbat Gula’yı bahis alan ünlü kapağıyla bir ikona dönüşen National Geographic mecmuası de dijital dünya karşısında sarsılıyor.

135 yıldır bilimi ve doğal dünyayı inceleyen Washington merkezli mecmua, kalan son sabit takımlı müelliflerinin da tamamını işten çıkarmaya karar verdi.

Sahibi Walt Disney Co.’nun uyguladığı önlemler gereği, mecmuanın içeriklerini bundan sonra free-lance olarak çalışanlar ve editörler hazırlayacak.

İşten çıkarmalar son dokuz ay içinde ikinci, 2015 yılında başlayan bir dizi sahiplik değişikliğinden bu yana ise dördüncü oldu.

Şirketin geçen ay yaptığı iç duyuruya nazaran, bir öbür maliyet azaltma atılımı olarak mecmua önümüzdeki yıldan itibaren Amerika Birleşik Devletleri’ndeki gazete bayilerinde satılmayacak.

National Geographic müellifi Craig Welch Çarşamba günü attığı bir tweet ile bu gelişmeyi duyurdu:

“Yeni National Geographic’im az evvel elime ulaştı, içinde son yazım da var – 16. ve kıdemli muharrir olarak son yazım. … Çok şanslıydım. İnanılmaz gazetecilerle çalıştım ve değerli, global kıssalar anlattım. Bu benim için bir onurdu.”

Dijital medyanın ışık suratındaki dünyasında National Geographic, fotoğrafları, grafikleri ve makaleleri bazen aylarca süren araştırmalarla hazırlanan evraklarıyla zanaatkar bir eser olarak kaldı.

National Geographic, 1980’lerin sonunda tepeye ulaştığında ABD’de 12 milyon, yurtdışında ise milyonlarca aboneye ulaşmıştı. Mecmuaların artık yaygın olarak okunmadığı bir devirde, Amerika’da en çok okunan mecmualar ortasında yer almaya devam ediyor. Yetkili Alliance for Audited Media’ya nazaran 2022 yılı sonunda 1,8 milyonun biraz altında abonesi vardı.

National Geographic, ortalarında Alexander Graham Bell’in de bulunduğu 33 akademisyen, bilim insanı ve maceraperest tarafından kurulan bir vakıf olan Washington’daki National Geographic Society tarafından çıkarılmaya başlanmıştı. 1930’larda bile 1 milyon aboneye ulaşmıştı.

Dergi, Rupert Murdoch’ın 21st Century Fox’u tarafından yönetilen National Geographic kanalı ve Nat Geo Wild kanalı üzere daha kârlı yatırımlarla biraz geride kaldı.

Derginin saygın yeri, mecmuayı kuran cemiyetin 2015 yılında, 725 milyon dolar karşılığında çoğunluk denetimini ele geçiren 21st Century Fox ile kâr maksatlı bir paydaşlık kurmayı kabul etmesiyle başlayan bir dizi kurumsal değişiklikle azalmaya devam etti. Paydaşlık 2019 yılında Fox ve Disney ortasındaki 71 milyar dolarlık devasa mutabakatın bir modülü olarak Disney çatısı altına girmişti.