Besin Zehirlenmesi Riski Arttı… Besin Zehirlenmesi Belirtileri
Ankara Bilkent Şehir Hastanesi Acil Tıp Kliniği İdari ve Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Gülhan Kurtoğlu Çelik, hava sıcaklıklarının artmasıyla birlikte en sık görülen sıhhat meselelerinden birinin besin zehirlenmesi olduğunu söyledi.
Bir organizmanın ya da toksinlerin yerleştiği besinin, sindirim yoluyla alınması sonrası bedenin verdiği reaksiyonun besin zehirlenmesi olarak tanımlandığını lisana getiren Çelik, bu durumun kelam konusu besinin hazırlanması, üretimi, taşınması, pişirilmesi ve saklanması üzere farklı kademelerde gelişebildiğini anlattı.
“Muz, yoğurt ve pilavla mide yatıştırılabilir”
Genellikle besin zehirlenmesi yaşayan bireylerde kısa müddette bizatihi güzelleşmenin olduğunu fakat kimi durumlarda hastaneye başvurulması gerektiğini anlatan Çelik, şöyle devam etti:
“Besin zehirlenmeleri, çoğunlukla çok önemli bir tedavi gerektirmez. Beden, bu gıdayı bedenden uzaklaştırmak istediğinden mideden kusma ile atmak ister. Düzgünleşme süreci, kişinin aldığı toksin ölçüsüne, yaşına, ek hastalık varlığına, bağışıklık sistemine bağlı olarak değişmektedir. Yetişkin ve bir hastalığı olmayan bireyler, bu durumu bulantı, kusma ile geçirebilir.
Bu devirde, sıvı alımını artırır, midesini yormayacak yiyecekler tüketir, alkol almaz, baharatlı ve yağlı besinler yemez, nikotin kullanmazsa kısa müddette toparlayabilir. Bu süreçte muz, yoğurt, pilav yenilerek mide yatıştırılabilir.”
Prof. Dr. Çelik, artan hava sıcaklığıyla birlikte besin zehirlenmesine bağlı bireyde gelişen bulantı, kusma, ishale bağlı sıvı kaybı ölçüsünün daha da arttığına işaret ederek, bu periyotta süratle kaybedilen sıvı, mineral ve tuz kaybının yerine konulması gerektiğini belirtti.
Sıcak havaya bağlı terlemenin bedendeki sıvı kaybını artırdığını lisana getiren Çelik, “Bu durumda, gün içinde alınması gereken sıvının üstüne daha da fazla sıvı alınma gereksinimi oluyor. Bu bireylerde, susuzluk hissi, baş dönmesi daha kendini makûs hissetme, göz kararması kelam konusu olabiliyor” bilgisini verdi.
“Derin dondurucudan çıkartılan yiyecekler, buzdolabında bekletilerek çözdürülmeli”
Bozulmanın olmaması için yiyeceklerin pişirildikten sonra uzun müddet oda sıcaklığında bırakılmaması gerektiğini vurgulayan Çelik, “Özellikle derin dondurucudan çıkartılan yiyeceklerin, buzdolabında bekletilerek çözülmesi sağlanmalı, katiyen dışarıda bekletilerek çözdürülmemeli.” ikazında bulundu.
Çelik, besinin sağlıklı tüketilebilmesinde el hijyenin, mutfakta kullanılan kapların ve tezgahın pak olmasının da büyük değer taşıdığını belirterek, “Öte yandan, çiğ besinler da uygun yıkanmalı, ortamda uzun mühlet bekletilmeden tüketilmeli.” dedi.
Pişirildikten sonra besinlerin tekraren ısıtılıp tüketilmesinin de bozulma açısından tetikleyici olduğunu aktaran Çelik, şunları kaydetti:
“Yapılan en büyük yanlışlardan biri bu. Yiyeceğin tüketilecek kadarı ısıtılmalı. Tüm tencereyi ısıtıp, bir kepçe kullanıp tekrar kaldırmak, sonraki gün tekrar kullanmak uygun bir yol değil. Yiyecekler oda sıcaklığında bekletilmemeli, buna yaz aylarında daha çok dikkat edilmeli. Bilhassa süt ve süt eserleri ve pişmiş besinlerin oda sıcaklığında kalması, bakterilerin üremesine neden oluyor. Bu nedenle yiyecekler kesinlikle buzdolabında tutulmalı.”