Enteresan Bir Tedavi Tekniği…Ölümcül Enfeksiyonlarda Dışkı Nakli Antibiyotikten Daha Başarılı

Bir beşerden başkasına dışkı nakli birinci bakışta mide bulandırıcı olarak gelse de birtakım durumlarda hayat kurtarabiliyor.

Bazı hekimler, belirli hastalıklarda istikrarı bozulan kalın bağırsakları tekrar faydalı bakterilerle doldurmak için bu usule başvuruyor.

ABD’de bulunan Upstate Tıp Üniversitesi’nden bir profesör öncülüğünde gerçekleştirilen Cochrane araştırmasının ortaya koyduğu üzere, standart antibiyotik tedavisine kıyasla dışkı naklinin ölümcül seviyedeki ishale yol açabilen önemli bir sıhhat sorunu olan Clostridioides difficile (C. diff) enfeksiyonundan kurtulma oranını yükselttiği görüldü. Araştırma, dışkı nakli gerçekleştirilen hastaların yüzde 77’sinin 8 hafta içinde yeni bir enfeksiyon yaşamadığını, buna rağmen sırf antibiyotik kullananların sırf yüzde 40’ının birebir sonuca ulaşabildiğini açığa çıkardı.

C. diff, ‘disbiyoz’ ismiyle bilinen ziyanlı bir bağırsak bakteri karışımı barındıran bireylerin hayatını tehdit eden ishal hastalığına yol açabilen bir bakteri çeşidi. Disbiyozun en sık rastlanan sebebi antibiyotikler aracılığıyla yürütülen tedavi ve antibiyotikler bakteriyel enfeksiyonlar karşısında ziyadesiyle tesirli olabilirken, ‘bağırsak mikrobiyomu’ diye bilinen ve bağırsakta kolonileşen sıhhate yararlı bakterilere de ziyan verebilirler. Birden fazla vakit, bu ‘iyi’ huylu bakteri ekosistemi hızla düzgünleşir; ancak kimi vakit C. diff ve gibisi ‘kötü’ cinsler faaliyete geçer ve şiddetli ishale sebep olur.

C. diff enfeksiyonuna karşı uygulanan standart tedavi, disbiyozu daha da makûs hale getirebilen antibiyotiklerle gerçekleştirilir. Bu, kısır bir kısa periyodik tedavi döngüsüne ve sonrasında yinelen bir enfeksiyona neden olabilir. Bu durum, enfekte olan hastaların yaklaşık üçte birinde görülür. Hastalık Denetim ve Korunma Merkezleri’nin (CDC) aktardığı kadarıyla, yalnızca ABD’de her yıl neredeyse çeyrek milyon C. diff enfeksiyonu yaşanıyor ve sonuçta yaklaşık 12 bin yaşama mal oluyor.

Sağlıklı bir donörden alınan dışkının disbiyozlu bir bağırsağa nakledilmesindeki emel, bağırsaktaki mikropları dengelemek, tekrar sağlıklı bir mikrobiyom oluşturmak ve bu sayede C. Diff’in tekrar yayılması riskini büyük oranda azaltmak. Dışkı bağışı, kan bağışı ile tıpkı halde işliyor. Bağışçılar dışkı bağışlamadan evvel hastalık ve enfeksiyon bağlamında taramadan geçiriliyorlar. Sağlıklı dışkı kolonoskopi, nazogastrik ya da nazoduodenal tüp, lavman veya bir kapsül aracılığıyla nakledilebiliyor. ABD Besin ve İlaç Dairesi de kısa mühlet evvel C. Diff’in tekrarlanmasını engellemek hedefiyle lavman olarak uygulanabilen bir dışkı nakli eserine onay verdi.

Pediatrik gastroenterolog Aamer Imdad öncülüğünde yürütülen yeni bir Cochrane araştırması, toplam 320 yetişkinle yapılan ve yinelenen C. diff enfeksiyonunun tedavisi için uygulanan dışkı naklinin aktifliğini ve güvenliğini gözden geçiren altı klinik çalışmanın bilgilerini mercek altına aldı. Danimarka’da iki ve Hollanda, İtalya, Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri’nde birer araştırma gerçekleştirildi. Araştırmaya dahil edilen çalışmaların büyük kısmı, dışkı naklini, buna benzer

enfeksiyonlarda yaygın biçimde kullanılan ‘vankomisin’ isimli standart bir antibiyotik tedavisi ile karşılaştırdı.

YİNELENEN ENFEKSİYON İHTİMALİNİ BÜYÜK ORANDA DÜŞÜRÜYOR

Değerlendirme, dışkı naklinin uygulanan öteki tedavilere kıyasla yinelenen C. diff enfeksiyonlarının tahlilinde daha büyük bir artışa ve antibiyotik kullanılan standart tedaviye kıyasla yan tesirlerde azalmaya neden olduğunu ortaya çıkardı.

Imdad, “C. diff enfeksiyonu yaşayan birisinin antibiyotiklerle tedavi edildikten sonraki 8 hafta içinde tekrar C. diff enfeksiyonuna yakalanma ihtimali yaklaşık yüzde 25” diyor: “Enfeksiyonun yinelenmesi riski ikinci atakta yaklaşık yüzde 40’a, üçüncü ataktaysa yaklaşık yüzde 60’a kadar yükseliyor. Hasılı, bir defa bu döngüye girince enfeksiyondan kurtulmak git gide daha da güçleşiyor. Dışkı nakli, disbiyozu bilakis çevirebilir ve bu sayede hastalığın yinelenme ihtimalini düşürebilir.”

Yine Dr. Imdad öncülüğünde gerçekleştirilen ikinci bir Cochrane araştırması, temelde ülseratif kolit ve Crohn hastalığından oluşan iki durumu tanımlamak emeliyle kullanılan bir terim olan ‘inflamatuar bağırsak hastalığının’ (IBD) tedavisi için dışkı nakillerinin kullanımını mercek altına alıyor. Yapılan inceleme, ülseratif kolit karşısında umut vaat eden sonuçlar ortaya koyuyor; buna rağmen datalar şimdi kesin değil. Crohn hastalığının sonuçlarıysa daha da muğlak. IBD’yi tedavi etmek için dışkı nakli gündeme getirilmeden evvel daha fazla araştırma yapmak gerekiyor.