Kandilli Rasathanesi Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener: Marmara’da Kırılmamış 130 km’lik Fay var! 7’lik Bir Sarsıntı Sürpriz Olmaz…

BOĞAZİÇİ Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü, 17 Ağustos Depremi’nin 24. yıldönümü nedeniyle basın toplantısı düzenledi. Basın toplantısında konuşan Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, “Ege’de 100 yılda güç biriktiren fay kırılacakken, bu Gerçek ve Güneydoğu Anadolu’da yaklaşık 800 ve bin yıllara varabiliyor. Kimi bölgelerde 2 bin, 2 bin 500 yıl bekleyen güç biriktiren faylar var. Hasebiyle Türkiye’nin rastgele bir yerinde 7’lik bir sarsıntı yaşama ihtimalimiz var” diye konuştu.

Özener, “Marmara’ya baktığımız vakit Kuzey Anadolu fayı içinde kırılmamış 130 kilometrelik yaklaşık bir alan var Marmara Denizi içerisinde. Doğu Anadolu’da da farklı kırılmayan yerler var. Türkiye’de Kuzey Anadolu fayı üzerinde Yedisu segment dediğimiz Marmara sismik boşluğu, Doğu Anadolu üzerinde de sismik boşluklar var. Bunlar zelzele tekrarlama aralıklarını doldurdukları vakit bu zelzeleleri maalesef biz yaşayacağız” dedi.

“2023 YILINDA 46 BİNİN ÜZERİNDE SARSINTI MEYDANA GELDİ”

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, “2020 ile 2023 yılları ortasına baktığımız vakit 3 yıl içerisinde Marmara’da 3 bin tane zelzele var. Bunların kimi her yıl ortalama ya da birtakım yıllarda 4’ün üzerinde 4 tane dahi sarsıntımız olabiliyor. Hasebiyle Marmara sismik olarak etkin bir alan. Türkiye bildiğiniz üzere bir zelzele ülkesi. MTA’nın hazırlamış olduğu canlı fay haritasına nazaran 5.5’in üzerinde sarsıntı üretebilecek 500’e yakın canlı fayımız var. Yalnız bu faylar bildiğiniz üzere kimi çok sık zelzele üretiyor, kimi de biraz daha uzun mühlet geçmesi gerekiyor, sarsıntı tekrarlama durumları farklı olduğu için. Bazen de hiç zelzele olmayacağını düşündüğünüz, çok sağlam olduğu argüman edilen bölgelerde de örneğin Konya’da da sarsıntı olabiliyor. Aslında burada da bir zelzele olduğuna nazaran bir fay var ancak o fay yeryüzünde bir izi olmadığı için daha evvel tespit edilememiş. Münasebetiyle bu, canlı fay haritasına işlenmemiş oluyor” dedi.

“2 BİN 2 BİN 500 YIL BEKLEYEN GÜÇ BİRİKTİREN FAYLAR VAR”

Prof. Dr. Özener, “Ege’de 100 yılda güç biriktiren fay kırılacakken, bu Gerçek ve Güneydoğu Anadolu’da yaklaşık 800 ve bin yıllara varabiliyor. Kimi bölgelerde 2 bin, 2 bin 500 yıl bekleyen güç biriktiren faylar var. Münasebetiyle Türkiye’nin rastgele bir yerinde 7’lik bir sarsıntı yaşama ihtimalimiz var. Yani sismik boşluklar var. Marmara’ya baktığımız vakit Kuzey Anadolu fayı içinde kırılmamış 130 kilometrelik yaklaşık bir alan var Marmara Denizi içerisinde. Doğu Anadolu’da da farklı kırılmayan yerler var. Türkiye’de Kuzey Anadolu fayı üzerinde Yedisu segment dediğimiz Marmara sismik boşluğu, Doğu Anadolu üzerinde de sismik boşluklar var. Bunlar sarsıntı tekrarlama aralıklarını doldurdukları vakit bu zelzeleleri maalesef biz yaşayacağız” diye konuştu.”

Özener, “Biliyorsunuz İzmir sarsıntısından sonra ya da Bodrum- Kos sarsıntısından sonra tsunamiyle tanışmaya başladık. Beki 2017’de 30-40 santimlik tsunami dalgası pek birşey söz etmiyordu fakat Sığacık sarsıntısından sonra olan bir tsunamiyi gördük. Yaklaşık 1-1.5 kilometre kadar kara içine tsunami dalgaları ilerlemişti.

“DEPREMİN NE VAKİT OLACAĞINI SÖYLEMEMİZ SÖZKONUSU DEĞİL”

Toplantıda konuşan Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Bölgesel Sarsıntı Tsunami İzleme ve Kıymetlendirme Merkezi Müdürü Doç. Dr. Doğan Kalafat da bir konuşma yaptı. Kalafat, “Bölgenin zelzele tehlikesi aşikardır. Hasebiyle bununla bağlantılı çok fazla bir şey söylemektense oluşacak zelzelenin risklerini en aza indirebilmek için uğraş göstermemiz lazım. Bu çabayı da bütünleşik bir biçimde göstermemiz lazım. Yani mahallî idarelerden başlayıp merkezi idare, STK’lar, mahalle örgütleri ve vatandaşlar olarak daima birlikte bu riski azaltmak için çalışmalar yapmamız gerekir. Biz sarsıntının nerede ve ne büyüklükte olabileceğini makul bir kusur hissesi içinde verebiliyoruz lakin ne vakit olabileceğini söyleyebilmemiz kelam konusu değil. Sarsıntının tehlikesi vardır. Buradan çıkaracağımız ileti, kesinlikle ve kesinlikle kentlerimizi zelzele dirençli hale getirmemiz lazım. İkinci bildiri da şayet bu coğrafyada yaşayacaksak, afetlere hazırlıklı dirençli bir toplum haline gelmemiz lazım” dedi.