Kolajen Nedir? Ne İşe Fayda? Kolajen Desteği Ziyanlı Mı?

Kolajen, beden proteininin yaklaşık yüzde 30’unu oluşturan ve ciltte, tendonlarda, kaslarda, kemiklerde ve bağ dokularında bulunarak güç ve esneklik sağlayan bir protein tipidir. Eklem sıhhatinden cildin esnekliği ve dayanıklılığına kadar pek çok değerli rolü vardır ve insan bedeninde en yaygın bulunan proteindir.

Kolajen, cildimizin büyük bir kısmını ve beden proteininin üçte birini oluşturarak kemiklerde, kaslarda ve kanda bulunur. Ne yazık ki, yaşlandıkça var olan kolajen parçalanır ve bedenin yeni kolajen üretimi zorlaşır. Bu nedenle, birçok insan makul bir yaşın üzerinde kolajen desteklerine başlamaktadır.

Kolajen, 28 farklı tipi bulunan bir protein çeşididir. Kolajenin kullanım yeri, moleküllerin nasıl bir ortaya geldiği ve eklenen hücre bileşenlerine bağlı olarak çeşitlilik gösterir. İşte en bilinen 5 kolajen tipi ve sağladıkları yararlar:

Tip I: Bedendeki kolajenin yaklaşık %90’ını oluşturur ve cilt, kemikler, tendonlar ve bağlarda yapısal takviye sağlar.
Tip II: Bu tip kolajen, elastik kıkırdaklarda eklem dayanağı sağlar.
Tip III: Atardamarlar, kaslar ve organlar üzere bölgelerde bulunur.
Tip IV: Cilt katmanlarında kıymetli bir rol oynar.
Tip V: Gözlerde korneada, ciltte, saçta ve plasenta dokusunda bulunur.

Her bir kolajen tipi, bedende farklı bölgelerde ve dokularda değerli fonksiyonlara sahiptir.

KOLAJEN YARARLARI NELERDİR?

Cilde sıkı bir imaj, dayanıklılık ve esneklik kazandıran kolajen, bedenin pek çok kritik kesimini oluşturur ve ana rolü olarak yapı, güç ve takviye sağlar. Cilt nemini korumak ve osteoartrit (kireçlenme) ağrısını hafifletmek için kolajenden faydalanılır. Bunun yanında kan basıncını ve kan şekeri düzeylerini düşürme üzere durumlara da tesir eder. Kolajen yararları şu halde açıklanabilir:

Kolajen yaşlandıkça kemiklerde oluşabilen kırılganlığı azaltarak, güçlendirir
Kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur
Kan damarları ve lenf düğümleri oluşturmaya yardımcı olup, bağışıklık sistemini takviyeler.
Ölü cilt hücrelerinin değiştirilmesinde rol oynar
Cilt hidrasyonu ve elastikiyeti sağlayarak, güç ve esneklik kazandırır
Eklem ağrılarını hafifletir
Kemik kaybını önleyip, kas kütlesini arttırır
Kırışıklıkları azaltmaya yardımcıdır
Saç derisine yeterli gelir ve saçları güçlendirir
Tırnakların daha az kırılmasında etkilidir
Kalp hastalıkları riskini azaltmaya yardımcı olur

KOLAJEN İÇEREN BESİNLER

Vücutta doğal olarak cilt, tırnak, saç, kıkırdak ve kas dokularında bulunan kolajeni besinler aracılığıyla doğal yollarla almak mümkündür. Bilhassa kırmızı renkli besinler, içerdikleri antioksidanlar sayesinde kolajen üretimini artırıcı tesire sahiptir. İşte kolajen içeren birtakım besinler:

Tavuk, hindi, dana eti üzere hayvansal proteinden varlıklı et eserleri,
Sardalya, somon, uskumru üzere soğuk su balıkları,
Kolajen üretimine yardımcı olan ve amino asit içeren yumurta,
Yoğurt, süzme peynir, lor peyniri, süt ve süt eserleri,
Portakal, greyfurt, mandalina ve limon üzere narenciye meyveleri,
Çilek, böğürtlen, ahududu ve yaban mersini üzere kırmızı meyveler,
Ispanak, pazı, lahana, brokoli ve kara lahana üzere yeşil yapraklı sebzeler,
Badem, ceviz, soğan, biber, fasulye ve bezelye üzere biotin içeren besinler, doku oluşumunu dayanaklar.

KOLAJENİN AZALMASINA NEDEN OLAN ŞEYLER

Günlük hayatta uygulanan birtakım alışkanlıklar, bedende kolajen hasarına neden olabilir. Ayrıyeten yaşlanma süreciyle birlikte kolajen kaybı yaşanır ve bu durum ciltte kırışıklık, kuruluk, selülit ve eklem rahatsızlıklarına yol açabilir. Sıhhatsiz beslenme, gerilim, C vitamini eksikliği üzere faktörlerin yanı sıra bedende kolajen seviyesini azaltan öbür sebepler şunlardır:

Sigara kullanımı, bedende kolajen üretimini azaltır ve cildin yüzeyindeki kan damarlarını daraltarak elastikiyet kaybına yol açar.
Aşırı şeker tüketimi, proteinlere ziyan vererek kolajenin kuru ve kırılgan olmasına neden olabilir.
Uzun müddet güneş ışığına maruz kalmak, kolajen üretimini azaltır ve ciltte kırışıklıkların oluşmasına katkıda bulunabilir.

KOLAJEN DESTEĞİ ZİYANLI MI?

Sindirim sisteminin vazifelerinden biri de alınan proteinleri parçalayıp amino asit olarak kan sirkülasyonuna katılmasını sağlamak olduğundan sindirim sistemine giren bu kolajen de aminoasitlere parçalanır ve kan dolanımına katılır. Yani velhasıl, sindirim sistemine girdikten sonra kolajen kolajen olarak kalmaz. Bu nedenle ağızdan besin desteği olarak alınan kolajenin kan dolanımına motamot kolajen olarak katılacağı ve bedendeki dokularda ve cildinizde motamot kolajen olarak kullanılacağının bir geçerliliği ve garantisi yoktur.

Çok sayıda bilimsel yayın kolajen desteklerinin bir ziyanı olmadığını vurguluyor. Lakin, kolajeni oluşturan aminoasitlerin sağlıklı, doğal bir diyet ve beslenme yolu ile alınmasının çok daha mantıklı ve çok daha ucuz bir yol olduğunu düşünen görüşler de hakim. Yani, kolajen destekleri, çok az bilimsel ispata dayanan şimdiki bir trend üzere görünüyor. Lakin, kolajen desteği almanın bilinen hiçbir ziyanı yok.