Mars’ta Dört Milyar Yıllık Gizemli Altıgenler Bulundu
Bilim insanları, Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi’nin (NASA) Curiosity aracını kullanarak Mars yüzeyinde gizemli altıgen biçimler buldu. Araştırmacılar bu formların, Mars’ta suyun varlığına işaret ettiğini ve Kızıl Gezegen’de ömrü mümkün bir hale getirdiğini söyledi.
Yeni bir araştırmaya nazaran Mars’ta yeni ortaya çıkarılan altıgen döşeli kaya, Kızıl Gezegen’in milyonlarca yıl boyunca tekrarlanan ıslak ve kuru devirler döngüsünden geçtiğini gösterdi.
Uzmanlar bu bulguyu, Mars’ta bir vakitler yağışlı ve kurak mevsimlerin dönüşümlü olarak yaşandığı “dünyevi” bir iklimin var olduğuna ve hasebiyle yaşam için uygun koşulların bulunduğuna dair birinci ispat olarak nitelendiriyor. Bunlar toprakta altıgen bir desen oluşturan tuz birikintileri ve bu kalıpların yaklaşık yaşı yaklaşık dört milyar yıl.
Mars şu anda soğuk ve kuru olmasına karşın, araştırmacılar son vakitlerde gezegenin yüzeyinin bir vakitler ırmaklar, akarsular, göletler, göller ve hatta tahminen de denizler ve okyanuslarla kaplı olduğuna dair ispatlar buldu.
“MARS YAŞAMA KONUT SAHİPLİĞİ YAPMIŞ OLABİLİR”
Dünya’da suyun olduğu çabucak her yerde ömür olduğu için, Kızıl Gezegen’deki bu eski su işaretleri Mars’ın bir vakitler yaşama konut sahipliği yaptığı ve hala da yapabileceği ihtimalini gündeme getirdi.
Bununla birlikte, evvelki araştırmalar kurak devirlerin de ömrün evrimine yardımcı olmuş olabileceğini öne sürdü. Buna nazaran, ıslak vakitlerde suda oluşmuş olabilecek organik bileşikler, kurak vakitlerde bir ortaya gelerek Mars’ta ömrün ortaya çıkmasına yol açabilecek kimyasal tepkileri destekledi.
Mars’taki altıgenler nasıl oluştu?
Fransız araştırma merkezi CNRS’den William Rapin, altıgenlerin kökenini şöyle açıkladı: “Göl kuruduğunda toprak çatlıyor ve rezervuar tekrar dolduğunda çatlaklar sıkılaşıyor. Bu süreç birçok kere tekrarlandığında çatlaklar karmaşık hallere bürünüyor.”
Daha evvel Perseverance isimli bir öbür keşif aracının Mars’ta organik moleküller bulduğunu hatırlatalım. Bu da, Kızıl Gezegen’de hala biyolojik ömrün bulunabileceğinin delili olarak gösteriliyor.
Fransa’nın Toulouse kentindeki Fransız Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi’nden çalışmanın baş muharriri William Rapin, “Bilim insanları, daha evvel bir kayayı ıslak ve kuru devir döngülerine tabi tutarak, kolay organik moleküllerin birleşip proteinler ve hatta RNA ve DNA üzere daha büyük moleküller oluşturabileceğini gösteren deneyler yaptı” diye konuştu.
Son çalışma içim Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi’nin (NASA) Curiosity keşif aracını kullanan bilim insanları, Mars’ın erken devirlerinde ıslak ve kuru vakitler ortasında, Kızıl Gezegen’de tekrarlanan döngüler yaşandığına dair işaretler keşfetti. Rapin, “Şimdi birinci kere Mars’ta ömrün kökenleri için elverişli olabilecek vakitlerin kalıntılarına sahibiz” dedi.
Nature isimli bilimsel mecmuada yayımlanan çalışma için araştırmacılar, Curiosity’nin Ağustos 2012’de iniş yaptığı Gale Krateri’ndeki 3,6 milyar yıllık kayalara odaklandı. Rapin, “Daha evvel çamur çatlakları görmüştük, fakat bu pozisyondakiler tipik olarak T halinde birleşme noktalarına sahipti. Bu, çamur bir kere kuruduğunda ve o durumda fosilleştiğinde meydana gelir” açıklamasını yaptı.
“MARS’TA DAHA EVVEL GÖRÜLMEMİŞ BİR ŞEY”
Buna karşılık, bilim insanları Y formundaki kavşaklardan kaynaklanan altıgen formunda çamur çatlakları da buldu. Rapin, “Bu bizim için nitekim heyecan vericiydi, beklenmedik bir kaya cinsiydi, daha evvel Mars’ta görmediğimiz bir şeydi” dedi.
Araştırmacılar bunların, muhtemelen mevsimsel bir halde tertipli olarak ıslak ve kuru vakit döngülerinden geçen bir göl yatağındaki eski çamurdan fosilleşmiş çatlaklar olduğunu öne sürdü. Rapin, “Bu oluşumun biraz derinliği vardı, bu da bize bu döngünün milyonlarca yıla kadar uzun bir müddet boyunca devam ettiğini gösteriyor” sözlerini kullandı.
Öte yandan, Curiosity bu altıgenlerden oluşan kaya modüllerinde sülfat tuzları buldu. Rapin, “Şimdi Mars’ın öteki yerlerinde bu iklimlerin ve ortamların izlerini bulmak için birebir vakte ilişkin bu kimyasal izlere sahip alanlara bakabiliriz. Şimdiye kadar araştırmalar Mars’ta ömrün ortaya çıkıp çıkmadığı sorusuna odaklanmıştı ve artık Kızıl Gezgen’de hayatın nasıl ortaya çıkmış olabileceğine dair izler de arayabiliriz” dedi.
Dünya’nın birinci vakitlerine dair bilgi de bulabiliriz
Bilim insanları Dünya’da ömrün nasıl başladığından emin olmasa da varsayılan teoriye nazaran ıslak ve kuru şartlar ortasında gidip gelmek, mikroplar için gerekli gereçlerin bir ortaya gelmesine yardımcı oldu ve böylece kolay, ilkel canlılar meydana geldi.
Mars’ta olmayan tektonik levhalar, Dünya’nın yüzeyini titrettiği için gezegenin birinci vakitlerine dair örneklerden geriye bir şey kalmadı.
Bilim insanları Mars’taki çamur yarıkları inceleyerek hem Kızıl Gezegen hakkında hem de bir ihtimal Dünya’daki ömrün başlangıcı hakkında daha fazla bilgi edinebileceklerine inanıyor.
Rapin, “Mars üzere bir gezegene sahip olduğumuz için şanslıyız. Bu gezegen hayatın başlamasına ön ayak olan doğal süreçlerin anısını hâlâ saklıyor olabilir” diyor