Şirketlerde Çalışanlara Artırım Mesaisi! İşte Konuşulan Sayılar
Ekonomim’den Merve Yiğitcan’ın haberine nazaran; minimum fiyat artırımı ile bayram tatiline giren gerçek bölümde, bayram sonrası en kıymetli mesai orta kademelere yapılacak fiyat artışı oldu. Çalışan sayısı görece fazla olmayan KOBİ’ler ile işlerin hala hareketli devam ettiği bölümlerde artırım oranının yüzde 25-30 bandında olacağı belirtilirken, bilhassa dokuma ve konfeksiyon üzere ‘iş kaçıran’ ve kapasite küçülten dallarda orta kademeye en fazla yüzde 20 artırım yapılacağı belirtiliyor. İşleri yavaşlayan bölümlerde ve işletme sermayesi sorunu yaşayan firmalarda istihdam azaltmanın kaçınılmaz olduğu lisana getirilirken, çalışanını kaybetmek istemediği için yüksek oranlı artış planlayan firmaların da 1 Temmuz prestijiyle kesin eser fiyatlarına artırım yaparak maliyetleri tutturmaya çalışacağı öğrenildi. Personellik maliyetlerinin altından kalkabilmek ismine iş dünyasının ortak talebi ise gelir vergisi dilimlerinin bir an evvel yükseltilmesi…
Avdagiç: Vergi dilimleri yine düzenlenmeli
Gelir vergisi dilimlerinin güncellenmesi konusunu sık sık gündeme taşıyan İstanbul Ticaret Odası (İTO) Lideri Şekib Avdagiç, ücretlilerin gelir vergisi dilimlerinin, taban fiyat artışı ve son 5 yılda yaşanan kayıplar dikkate alınarak yine düzenlenmesi gerektiğini söyledi. Çalışanların gelirlerinin bu halde korunmuş olacağına dikkat çeken Avdagiç, “Ayrıca başka iki kıymetli mevzu; kıdem tazminatı ve sigorta üst limitiyle ilgili düzenlemelerin yapılması. Hem kıdem tazminatı hem de sigorta üst limitiyle ilgili bir tabanımız var. Her ikisi de patronlar üzerinden çalışanlara önemli külfet getiriyor. Kelam gelimi, SGK üst hududu, taban fiyatın 5 katı uygulanıyordu. Bu oranı kademeli olarak 7,5 kata yükselterek 75 bin lira olarak uyguluyoruz. İş dünyası olarak, SGK üst limit çarpanının önceki oranlara çekilmesini bekliyoruz. Birebir biçimde kıdem tazminatı tavanının da taban fiyata bağlı olmaktan çıkartılıp enflasyon oranında yükseltilmesini istiyoruz” tabirlerini kullandı.
Canpolat: İki ayda vergi dilimi aşılıyor
Aynı vakitte İstanbul Sanayi Odası (İSO) İdare Şurası Üyesi olan Türkiye Dokumacılık Terbiye Sanayicileri Derneği Lideri Vehbi Canpolat, bölümde taban fiyatlı sayısının çok düşük olduğunu, lakin her minimum fiyat düzenlemesinde çalışanların da birebir oranda artırım istediğini lisana getirdi. Her kademeye o oranda artırım yapmanın mümkün olmadığına işaret eden Canpolat, “Az oranda artırım yapıldığında da bu sefer fiyatlar ortasında fark azalıyor. Maalesef bu türlü bir istikrarsız durum oluştu. Lakin bu çok kıymetli bir sorun ve taşınabilir bir yük değil. Türkiye’de iş gücü ucuz olmasın fakat bu kadar yüksek maliyetler de kaldırılabilir değil” diye konuştu. Vergi dilimlerinin bir an evvel düzeltilmesi gerektiğine işaret eden Canpolat, “Vergi dilimleri bizim için yeni bir sorun değil lakin bugün güncellenmesi çok daha kıymetli hale geldi. Evvelce 6 ayda dolan dilim, artık iki ayda aşılıyor” diye konuştu. Artan personellik maliyetleri nedeniyle işten çıkarmaların artabileceğine dikkat çeken Canpolat, “Yunanistan’dan bundan 15 yıl evvel önemli sayıda örme makinesi, dokuma makinesi ve boyahane vardı. Bugün bir tane bile örme makinesi bulamazsınız. Şayet biz de bu maliyetlerle gidersek sonuç tıpkı olabilir” değerlendirmesini yaptı.
Eroğlu: Fiyat siyaseti oluşturmak zorlaştı
TOBB Plastik, Kauçuk ve Kompozit Dal Meclisi Lideri Yavuz Eroğlu, fiyat istikrarının genel manada kaybolduğu bu periyotta fiyat siyasetini oluşturmanın da şirketler için ‘inanılmaz zor’ olduğunu vurguladı. Fiyat siyaseti belirlenirken hususun birkaç boyutuna dikkat çeken Eroğlu, “Bu işi bir tarafı çalışan memnuniyeti, başka tarafı ise maliyetler… İş dünyasını etkileyen ana mevzu emek gücü piyasalarındaki arz ile üretim tarafındaki talep. Birçok firma işçi bulmakta zorlanıyor. Hasebiyle emek gücü piyasasında bir arz fazlalığı yok, hala çalışan beşere muhtaçlık var. İhracat bir ölçü gevşek gidiyor, lakin kurdaki artış sonrası bilhassa emek ağır dallarda bir ihracat hareketliliği olacaktır. Yanı sıra turizm dalının yarattığı canlılık var. Yurt içi üretimde ise sıkı mali siyasetler sonucunda bir daralma bekliyoruz. Fakat bu daralma çabucak bugün olmayacak, kademeli geçiş sinyali veriliyor. Münasebetiyle emek arzının talebi karşılamadığı bir devirdeyiz. Patron de çalışanı bu kurallarda memnun edip elinde tutacak siyasetler gütmeli. Minimum fiyat artırımı üzere yüksek bir oranın orta kademelere de yapılması yüksek ihtimal görünüyor. Manzara en az yüzde 25 gibi… Orta kademeler de düzgün bir artış alacaktır” sözlerini kullandı. Bugünkü koşullar altında bir fiyat ayarlaması yapılırken, vergi dilimlerinin de güncellenmesi gerektiğine değinen Eroğlu, “Bu daima olsun demiyoruz, lakin kademeli bir geçiş sürecinde isek buna kamunun da dayanak vermesi manalı olacaktır” diye konuştu.
Mobilyacılar yüksek oranlı artırım hazırlığında
İstanbul Mobilya, Kağıt ve Orman Eserleri İhracatçıları Birliği Lideri Erkan Özkan da mobilya dalında firmaların taban fiyat artırımına yakın bir düzeyde fiyat artışı yapma hazırlığında olduğunu söyledi. Bölümde taban fiyatla çalışan sayısının çok az olduğunu kaydeden Özkan, “Ancak minimum fiyata yapılan artırım oranında başka çalışanlara da bir artış yapmak gerekiyor. Bu da endüstricinin ve ihracatçının sırtına önemli bir yük getiriyor. Bu noktada vergi dilimlerinin yükseltilmesini istiyoruz. Zira dal taban fiyatlı çalıştırmıyor ki mevcut vergi dilimleri ile memnun olsun. Bu nedenle vergi dilimleri yükseltilerek makul düzeye getirilmesi önemli” biçiminde konuştu.
Fayat: Beyaz yakalının artırım oranı yüzde 20’yi geçmez
Asgari fiyat artışından en fazla etkilenen kesimlerin başında hazır giysi geliyor. TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Kesim Meclisi Lideri Onur Fayat, hazır giysi dalının kurun baskılanması nedeniyle dönemi Uzakdoğulu rakiplerine kaybettiğini hatırlatarak şunları söyledi:
“Bu nedenle kesimin elinde iş yok. Hatta minimum fiyat artışından sonra istihdam azaltanlar oldu, olmaya da devam edecektir. Önümüzdeki yılın kış siparişlerini kaçırmışken, bu taban fiyat maliyet artışlarıyla istihdamı korumak, hatta beyaz yakalıya bu oranlarda artış yapmak mümkün değil. Zira kesimde ne bu türlü bir iş ne de marj var. Bölüm neredeyse ziyanına üretim yapıyor. Beyaz yakalı kısmın artırım oranının bölümde yüzde 20’yi geçeceğini sanmıyorum.”
Yayan: Üst kademelerde fiyat skalaları altüst oluyor
Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, fiyat artışlarında istikrar oluşturmaya çalışılırken ölçülü olmakta yarar olduğunu söyledi. Dikkatsiz biçimde yapılan ve birbirini takip eden artırımların istikrar oluşturmada sorun yaratacağını gözden uzak tutmamak gerektiğini belirten Yayan, “Bir iş dünyası temsilcisi olarak genel görüşüm şu ki, elbet bir enflasyon var, enflasyon dışında farklı faktörler de var. Burada minimum fiyat belirlenirken TÜFE artı refah hissesi dışında inisiyatif alınarak kullanılan yollar minimum fiyat sistemin içinin boşaltılması üzere bir durum yaratabilir, dikkat edilmesi gerekiyor” dedi. Çelik kesiminin minimum fiyattan çok fazla etkilenmediğini, zira fiyatların minimum fiyatın üzerinde olduğunu kaydeden Yayan, “Ama taban fiyattaki son artışları fiyat skalaları ortasındaki farkın daralmasına neden olarak istikrarları bozuyor. Üst kademelere çıkınca skalalar altüst oluyor” diye konuştu.
Önel: Çalışanını kaybetmek istemeyen eser fiyatlarını artırdı
Gıda bölümünde faaliyetlerde bulunan İstanbul Tüccarlar Kulübü Lideri İlker Önel, genel müşahedesinin işlerin hala canlı olduğu ve çalışan sayısı düşük olan KOBİ’lerin orta kademelere yüzde 25-30 oranında bir fiyat artışı hazırlığında olduğunu söyledi. Çalışan sayısı fazla olanlarda ise yüzde 15-20 düzeyinde oranların konuşulduğunu kaydeden Önel, eleman ıstırabı yaşayan firmalarda yüzde 25’in altında bir artırım olmayacağını lisana getirdi. Çalışanını kaybetmek istemeyen firmaların yapacağı fiyat artışları sonrası nihai eser fiyatlarında artış yapmasının kaçınılmaz olduğunu vurgulayan Önel, “Asgari fiyat artışından bu yana patron tarafı durum alıyor. 1 Temmuz prestijiyle eser fiyatlarında yeni geçişler oldu. Herkes müşterilerini arayıp haberdar ediyor. İşletmelerin maliyetleri artıyor. Bölümde işlenmiş ve işlenmemiş mamulde bir enflasyon baskısı olacaktır” dedi.