Suriyeli seks çalışanları Türkiye’de neler yaşıyor?
‘‘Türkiye’deki yabancılar: Suriyeliler kim, neden buradalar ve ne vakit gidecekler?’’ araştırma belgemizin ikinci kısmında Türkiye’de yaşayan ve seks personelliği yapan Suriyeliler ile ilgili Kırmızı Şemsiye Cinsel Sıhhat ve İnsan Hakları Derneği’nin hazırladığı raporu haberleştireceğiz.
Savaştan kaçarak Türkiye’ye gelen bayanların, kız çocuklarının ve LGBTİ’lerin (lezbiyen, gey, biseksüel, trans ve interseks bireyler) başka şahıslara kıyasla daha kırılgan oldukları düşünüldüğünde, bu haberi hazırlarken yaptığımız araştırmalarda dataların az olması bizi epeyce şaşırtan diğer bir değerli nokta olarak önümüze çıktı.
‘‘ÖLDÜRÜLEN SURİYELİ EŞCİNSEL MÜLTECİ WİSAM SANKARİ DAVASI’’
Türkiye’de yaşayan Suriyeli seks çalışanları ile hakkında epey az bilgi ve bilgi var lakin orta ara basına düşen şiddet ve cinayet haberleri de değerli bir bilgi olarak kabul edilebilir. Hem Kırmızı Şemsiye Derneği’nin Suriyeli seks çalışanları ve LGBTİ mültecilerle ilgili kapsamlı raporundan faydalanarak hazırladığımız habere, 2017 yılında İstanbul’da öldürülen Suriyeli eşcinsel mülteci Wisam Sankari ile başlıyoruz:
Suriyeli eşcinsel mülteci Muhammed Wisam Sankari, 23 Temmuz 2016 gecesi Aksaray’daki konutundan çıkmış, 25 Temmuz’da İstanbul Yenikapı’da meyyit bulunmuştu. Başı kesilen ve vücudu tanınmaz hale gelen Wisam daha evvel de tehdit edilmiş, kalabalık bir erkek kümesi tarafından kaçırılmış ve tecavüze uğramıştı.
Sanık B.A., 24 Kasım 2016’da görülen birinci duruşmada, “Facebook üzerinden tanıştım, kendisi ile Taksim’de iki kez görüştük. İkinci görüşmede seks yapmak istediğini söyledi. Teklifi kabul ettim. Taksimde otelde ilgiye girdik. İkimiz alkollü idik. Bizim bağlantımızdan bir ay sonra onun arkadaşı beni aradı, maktulün AIDS olduğunu söyledi” diye sav etti.
Cinayeti işlediğini kabul eden B.A., “Gerçekten AİDS misin diye sordum. ‘Evet ben AİDS’im dedi. O bu türlü konuşmaya başlayınca benim sonlarım bozuldu” diyerek Sankari’yi başını taşla ezerek öldürdüğünü kabul etti. B.A., başını taşla ezdikten sonra Sankari’yi birçok yerinden bıçakladığını öne sürdü.
Kırmızı Şemsiye Derneği’nin kapsamlı ve derinlemesine görüşmelerle hazırlanmış raporundaki bulgular, Muhammed Wisam Sankari’nin cinayetinde de olduğu üzere Türkiye’de yaşayan LGBTİ mültecilerin, Türkiye vatandaşı olan LGBTİ bireylerden daha fazla ayrımcılığa ve şiddete maruz kaldıklarını ortaya koyuyor. Ayrıyeten raporun ortaya koyduğu öbür bir çarpıcı bulgu ise Suriyeli seks personelleri yahut LGBTİ bireylerin, cinsel sıhhat konusunda epey az bilgiye sahip olduğu.
‘SURİYE’DEN TÜRKİYE’YE GELEN ÇOK SAYIDA EŞCİNSEL VE BİSEKSÜEL ERKEK VE TRANS BAYAN SEKS PERSONELLİĞİ YAPIYOR’’
Kırmızı Şemsiye Derneği’nin bulgularına nazaran Suriye’den Türkiye’ye gelen çok sayıda eşcinsel ve biseksüel erkek ve trans bayanın seks personelliği yaptığını gösteriyor. Tıpkı vakitte, birçok Suriyeli heteroseksüel erkek de seks personelliği yapıyor.
Kırmızı Şemsiye Derneği, Türkiye’de Süreksiz Muhafaza Altında Suriyeliler ve Seks İşçiliği” çalışması kapsamında toplamda 26 Suriyeli seks personeli ile görüştü. 26 Suriyeli seks personelinin 12’si İstanbul’da, 4’ü İzmir’de, 3’ü Gaziantep’te, 2’si Ankara’da, 2’si Mersin’de, 1’i Hatay’da, 1’i Adana’da ve 1’i Bursa’da yaşıyor. Lakin Suriyeli seks emekçilerinin bir kısmının taşınabilir formda diğer vilayetlerde de çalışıyor. Görüşme yapılan Suriyeli seks çalışanlarının 14’ü kendini trans bayan olarak tanımlarken, 4’ü kendini eşcinsel erkek olarak tanımlamaktadır. Geriye kalan 8 kişi ise kendini natrans bayan seks çalışanı olarak tanımlıyor.
Görüşme yapılan Suriyeli seks personellerinin yaş dağılımları 18 – 25 yaş aralığında 5 kişi; 26 – 30 yaş aralığında 11 kişi; 31 – 40 yaş aralığında 7 kişi ve 41 – 50 yaş aralığında 3 kişi. Bu bilgiler dikkate alındığında, görüşme yapılan Suriyeli seks emekçilerinin yüzde 61’i 18 – 30 aralığında ve genç.
Görüşme yapılan Suriyeli seks emekçilerinin seks personelliği üzerinden elde ettikleri gelir durumu aralığı ise şu halde: 7 kişi 500 – 1000 TL aralığında; 7 kişi 1001 – 2000 TL aralığında; 10 kişi 2001 – 3000 TL aralığında; 2 kişi ise 3000 TL’den fazla para kazanıyor.
‘‘SURİYELİ SEKS PERSONELLERİ, BİR YANDAN SURİYE’DEN GELMİŞ OLMALARI ÖBÜR YANDAN DA SEKS PERSONELLİĞİ YAPIYOR OLMALARI ÜZERİNDEN DAMGALANARAK ZORBALIĞA MARUZ KALIYOR’’
Suriyeli seks çalışanlarının bir kısmının bölüme kendi istekleri ile girdikleri yahut esasen Suriye’den gelmeden evvel seks personelliği yaptıklarını söylüyor.
Hazırlanan rapora nazaran, Türkiye kamuoyunda yaygın kabul gören ve Suriyelilerin devlet tarafından her türlü imkan ile donatılarak hizmet gördüklerine dair algının tersine, birçok Suriyeli hem çalışma şartları hem de ömür şartları bakımında önemli zorluklarla gayret etmek zorunda kalıyor.
Özellikle bayanlar ve kız çocukları çatışma ve savaş hallerinde kendi ülkelerinde yahut göç etmek zorunda kaldıkları ülkelerde fizikî, cinsel, ruhsal ve ekonomik şiddete uğruyor. Kaynaklara erişimleri sonlu olan, şiddet sonrası neredeyse hiçbir korunma ve takviye düzeneğinden faydalanamayan bayanlar, kız çocukları ve LGBTİ’ler bir cins hayatta kalma stratejisi olarak seks personelliği bölümüne girdiklerini anlatıyor. Bilhassa Suriyeki natrans bayanlar, trans bayanlar, eşcinseller ve biseksüel bayan ve erkekler seks personelliği kesiminde ağır olarak bulunuyor.
‘‘MÜLTECİ TRANS BAYANLAR, TÜRKİYELİ TRANS BAYANLARDAN DAHA FAZLA ŞİDDET GÖRÜYOR’’
Kırmızı Şemsiye Derneği’ne nazaran Suriyeli bayanlar, kız çocukları ve LGBTİ’ler göç ve mültecilik ekseninde yaşadıkları zorluklar karşısında seks işçiliğine yöneliyor yahut itiliyor. Suriyeli seks personelleri, bir yandan Suriye’den gelmiş olmaları öteki yandan da seks personelliği yapıyor olmaları üzerinden damgalanarak zorbalığa maruz kalıyor. Suriyeli seks emekçileri bir yandan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları tarafından ayrımcılığa uğrarken, öbür yandan da başka Suriyeliler tarafından dışlanıyor.
Görüşme yapılan 14 Suriyeli trans bayan seks çalışanının 9’u, kolluk görevlileriyle müsabakalarında ayrımcı muamele ve makûs muamele gördüğünü anlatıyor.
Göçmen trans bayanlar bilhassa ‘kırmızılı polis’ diye isimlendirdikleri yunus timlerinden şikayetçi. Çok fazla şiddete maruz kaldıklarını söylüyorlar. Görüşme yapılan bayanlardan birinin başında çatlak, oburunun gözü mor olduğu rapora yazılan ayrıntılardan biri. Araştırma mülteci trans bayanların, Türkiyeli trans bayanlardan daha fazla şiddet gördüklerini ortaya koyuyor.
‘‘SURİYELİ SEKS EMEKÇİLERİ HANGİ SIHHAT SIKINTISINDA HANGİ MERKEZE BAŞVURMALARI GEREKTİĞİNİ BİLMİYOR’’
Görüşme yapılan Suriyeli trans bayan seks çalışanlarının 4’ü Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı trans bayan seks çalışanlarının yanında çalışıyor ve onlara gelirlerinin bir kısmını paylaşıyor.
Bazı seks çalışanları bölüme girmeyi tercih etmediklerini lakin öbür beşerler tarafından bölüme girmeye itildiklerini belirtirken, kimileri ise şuurlu bir tercihle – bilhassa karşılaştıkları ekonomik sıkıntılarla baş edebilmek amacıyla – dala girdiklerini anlatıyor. Kimi şahıslar ise çocuk yaşta zorla diğer bireylerle evlendirildiklerini söz ediyor.
Birçok Suriyeli seks çalışanı, dalda ortacılar ile birlikte çalışmakta ve Suriyeli seks emekçileri hangi sıhhat sıkıntısında hangi merkeze başvurmaları gerektiğini bilmiyor.
‘‘SURİYELİ SEKS PERSONELLERİ UYUŞTURUCU VE ALKOL KULLANIYOR’’
Görüşme yapılan Suriyeli seks personellerinin yalnızca 7’si müşteri bulmak için cadde yahut sokaklara çıkıyor. 26 Suriyeli seks personelinin 24’ü süreksiz muhafaza statüsüne sahip. Öteki bir deyişle, 24 Suriyeli seks personelinin süreksiz muhafaza kimlik kartı bulunmakta.
2 Suriyeli seks emekçisi ise, süreksiz muhafaza kimlik kartına sahip değil. 2 bireyden biri, başına gelen istismar olayı hasebiyle gerekli yerlere başvuramadığını ve aracısının bunu öğrenmesi halinde şiddet görebileceğini ve hasebiyle korktuğunu söz ederken, öteki Suriyeli seks personeli ise ailesinin ve daima görüştüğü kimsesinin olmadığını ve hasebiyle nereye başvurması gerektiğini bilmediğini anlatıyor.
Görüşme yapılan 26 Suriyeli seks personelinin 20’si her gün alkol aldığını söylüyor. Yeniden 26 Suriyeli seks personelinin 11’i uyuşturucu husus kullanıyor.
Suriyeli seks çalışanlarının bilhassa hak ihlallerine maruz bırakılmaları sonrası muhtaçlığını duydukları korunma ve dayanak düzeneklerine dair bilgi seviyesi de düşük…