Tarih öncesine ilişkin kesilmiş insan kemiği, insan yamyamlığı hakkında soruları gündeme getiriyor…

Ondokuzuncu yüzyıl balina gemisi Essex’in hayattaki mürettebatından, başarılı dizi Yellowjackets’in 2. dönemindeki kurgusal lakin tüyler ürpertici futbolcuya kadar , yamyamlık hem kurguda hem de gerçek dünyada aklımızı ele geçiriyor.
Scientific Reports mecmuasında 26 Haziran’da yayınlanan bir çalışmada , Smithsonian’dan bir araştırmacı grubu, yakın evrimsel akrabalarımızın birbirlerini boğazladıklarına ve muhtemelen yediklerine dair en eski belirleyici ispatın ne olabileceğini açıklıyor.
Ekip , Kuzey Kenya’da bulunan bilinmeyen bir Homo sapien akrabasına ilişkin 1.45 milyon yıllık sol kaval kemiğini inceledi. Kemiğin dokuz kesik izi var ve fosilin 3 boyutlu modellerinin tahlili, bunların taş aletlerin verdiği hasara çok yakın olduğunu gösterdi . Takıma nazaran, bu, yüksek derecede inanç ve özgüllükle bilinen bu davranışın en eski örneğidir.
Çalışmanın ortak müellifi ve Ulusal Tabiat Tarihi Müzesi paleoantropolog Briana Pobiner yaptığı açıklamada, “Elimizdeki bilgiler bize homininlerin muhtemelen en az 1.45 milyon yıl evvel başka homininleri yediğini söylüyor” dedi . “İnsanın evrim ağacında beslenmek için birbirini tüketen çok sayıda öbür tıp örneği var lakin bu fosil, çeşidimizin akrabalarının, bizim fark ettiğimizden daha geçmişte hayatta kalmak için birbirlerini yediklerini gösteriyor.”

Fosilleşmiş tibia, Kenya Ulusal Müzeleri Nairobi Ulusal Müzesi koleksiyonlarında barındırılıyordu. Pobiner, tarih öncesi yırtıcı hayvanların eski akrabalarımızı avlayıp yemiş olabileceğine dair ipuçları ararken onlarla karşılaştı ve kemikte ısırık izleri olup olmadığını denetim ederken kasaplık delillerini fark etti.
Pobiner, bu kısımların kalıplarını Colorado Eyalet Üniversitesi’nden ortak müellif Michael Pante’ye, bunların nitekim kesim izleri olup olmadığını anlamaya çalışmak için gönderdi. Pante, kalıpların 3 boyutlu taramalarını oluşturdu ve akabinde izlerin formunu, denetimli deneylerle oluşturulan 898 farklı diş, kasaplık ve ayak izi data tabanıyla karşılaştırdı.
Analize nazaran , toplam 11 puandan dokuzu, taş aletlerin verdiği hasarın tipi için kesin eşleşmeler olarak belirlendi. Kalan iki iz muhtemelen büyük bir kedinin ısırık izleriydi ve en yakın eşleşme bir aslandı. Isırık izleri , o sırada bölgede dolaşan üç farklı kılıç dişli kedi çeşidinden birinden de gelmiş olabilir .
Kesik izleri tek başına bu bacağın sahibini katleden kişinin onlardan bir yemek yaptığını kanıtlamaz, lakin Pobiner bunun en mümkün senaryo üzere göründüğüne inanır. İşaretler, baldır kasının kemiğe yapışacağı yerde bulunur; bu, saldırganın gayesi bir modül et çıkarmaksa kesmek için yeterli bir yer. Ek olarak, kesme işaretlerinin hepsi birebir halde yönlendirilmiştir, bu da bir taş alet kullanan bir elin, tutuşlarını değiştirmeden yahut açıyı ayarlamadan işaretleri art geriye yapmış olabileceğini düşündürür.
Pobiner, “Bu kesik izleri, tüketim için işlenen hayvan fosillerinde gördüğüme çok benziyor” dedi. “Bu bacağın etinin yendiği ve bir ritüel yerine beslenme için yendiği büyük olasılıkla görünüyor.
Görünüşte bu, tarih öncesi yamyamlığın bir örneği üzere görünebilir , lakin yamyamlık, yiyenle yenenin tıpkı cinsten olmasını gerektirir. Kaval kemiği evvel Australopithecus boisei , akabinde 1990 yılında Homo erectus olarak tanımlandı . Bugün uzmanlar, kemiğin hangi hominin cinsine ilişkin olduğunu bilmek için kâfi kesin bilgi olmadığı konusunda hemfikir. Taş aletlerin kullanılması, hangi tıbbın kasap olabileceğini de daraltmıyor.
Taş alet kesim işaretlerinin hiçbiri iki ısırık iziyle örtüşmediği için, bu hominin bacağını kaybettiğinde meydana gelen olayların sırası hakkında bilim adamlarının rastgele bir çıkarım yapmasını daha da zorlaştırıyor. Büyük bir kedinin, öteki homininler bacak kemiğindeki etin birçoklarını çıkardıktan sonra kalıntıları toplamış olması yahut büyük bir kedinin bu şanssız tarih öncesi insanı öldürmesi ve öldürmeyi devralmak isteyen öbür homininler tarafından kovalanması da muhtemeldir.
İlk olarak 1976’da Güney Afrika’da keşfedilen fosilleşmiş bir kafatası , daha evvel bilinen en eski insan akrabalarının birbirlerini katletmesiyle ilgili tartışmalara yol açmıştı. Bu kafatası kabaca 1,5 ila 2,6 milyon yaşındaydı. 2000 ve 2018 yıllarında kafatası üzerinde yapılan araştırmalar, kafatasının sağ elmacık kemiğinde kalan izlerin kökeni konusunda birebir fikirde değildi. Biri izlerin hominid akrabaları tarafından kullanılan taş aletlerden kaynaklandığını öne sürerken, başka çalışma izlerin kafatasının yanında bulunan keskin kenarlı taş bloklarla temas yoluyla oluştuğunu öne sürüyor. Eski homininler beceriyi işaretlemek için hakikaten aletler kullanmışlarsa, kafatasındaki büyük kas kümelerinin eksikliğinden ötürü yemek için birbirlerini kesip kesmedikleri hala net değil.
Bulgular tıpkı vakitte dünyanın dört bir yanındaki müze çekmecelerinde ve dolaplarında keşfedilmeyi bekleyen hazinelerin bir öteki örneğidir.
Pobiner, “Müze koleksiyonlarına geri dönüp fosillere ikinci defa bakarak hayli şaşırtan keşifler yapabilirsiniz” dedi. “Herkes her şeyi birinci seferinde görmez. Dünya hakkındaki bilgimizi genişletmeye devam etmek için farklı sorular ve tekniklerle gelen bir bilim insanı topluluğu gerekiyor.”