Türkiye’nin 90 Yıllık “Bitki Hafızası” Müdafaa Altında
“ANK Herbaryumu” Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi bünyesinde, Alman botanikçi Kurt Krause ve asistanı Hikmet Birand tarafından 1933’te kuruldu.
Cumhuriyet’in birinci herbaryumu olan ünite, yaklaşık 250 bin bitki örneğiyle botanik araştırmacıları ve öğrenciler için rehber oluyor.
Ankara Üniversitesi Herbaryum Sorumlusu öğretim vazifelisi Tuğrul Körüklü, Türkiye’nin, dünyanın en güçlü bitki çeşidine sahip coğrafyaları ortasında bulunduğunu söyledi.
Bu bitki çeşitliliğinin kıymetli bir hazineye ışık tuttuğunu lisana getiren Körüklü, Türkiye’de 60 herbaryum olduğunu, bunların içerisinde koleksiyonun büyüklüğü ve çeşitliliğiyle en büyük herbaryumun Ankara Üniversitesinde yer aldığını bildirdi.
Bitkilerin özelliklerini kaybetmeden kurutulduğunu ve karton üzerinde tespiti yapıldıktan sonra presleme sistemiyle koruma altına alındığını anlatan Körüklü, “Burada yaklaşık 10 bin cinse ilişkin 250 bin civarında bitki örneği var. Bu sayının 4 bini endemik çeşit. Sistematik bir biçimde sınıflandırılan bitki örnekleri burada 556 çelik dolap içinde saklanıyor.” dedi.
En eski örnek yaklaşık 200 yaşında
Kayıt altına alınan bitkilerin kimliklendirildiğini belirten Körüklü, şöyle konuştu:
“Kurutulmuş bitki örneği bir etiket içermek zorunda. Bu etikette bitkinin yer aldığı herbaryumun isminin dışında, bitkinin hangi aileye ilişkin olduğu, nereden, kimin tarafından, ne vakit toplandığına ait bilgilerin bulunması gerekiyor. Şu andaki kayıtlara bakıldığında Alman eczacı tarafından 1844 yılında İstanbul’da toplanan bitki, herbaryumdaki en eski örneği oluşturuyor.”
Herbaryumda yer almasına karşın kimi bitki örneklerinin şu anda canlı halde bulunmadığını bildiren Körüklü, kentleşme ve global iklim değişikliğinin beşerler için nelere yol açabileceğini bitkiler üzerinden görmenin mümkün olduğuna işaret etti.
Yeni keşfedilen bir bitki cinsinin akademik makaleyle ispat edildikten sonra literatüre girdiğini söyleyen Körüklü, “Türkiye bu bahiste epey da güçlü. Haftada bir yeni cins eklenecek kadar varlıklı bir floraya sahip. Hala yeni cinslerle karşılaşabiliyoruz, bu da bizi her vakit heyecanlandırıyor.” sözlerini kullandı