Yatırım haline gelen araba kesiminde artırım yağmuru devam edecek mi? İşte bu sorunun karşılığı…

Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği (OMDB), yılın birinci 6 ayını kapsayan bilgileri açıkladı.

Buna nazaran araba ve hafif ticari araç pazarı, yılın birinci yarısında 2022’nin birebir devrine nazaran yüzde 55,3 artışla 555 bin 867’ye yükseldi.

Otomobil satışları özelinde ise yüzde 54,5’lik artışla 429 bin 870 adet, hafif ticari araçlarda ise yüzde 58,2’lik artışla 125 bin 997 adet araç satıldı.

Bu datalar tüm vakitlerin en yüksek satış adedi olarak kayıtlara geçti.

Independent Türkçe’den Lale Elmacıoğlu’nun görüş aldığı uzmanlara nazaran araba piyasasında satış rekoru kırılması ekonomik olarak olumlu bir göstergeye değil, tam bilakis işaret ediyor.

Otomobil artık bir gereksinimden öte bir ‘yatırım aracı’ olarak görüldüğünden yüksek enflasyonda parasının erimesinin önüne geçmek isteyenler, ekonomik telaşlarla otomobil satın almaya yöneliyor.

Dolayısıyla Türk lirası paha kaybetmeye devam eder, enflasyondaki yükseliş sürerse gerek sıfır araçlarda gerek ise ikinci elde fiyatların da satışların da artışının devam etmesi öngörülüyor.

“Euro yükseldiği sürece araç fiyatları artmaya devam edecek”

EBS Tahlil Otomotiv İdare Danışmanlığı Sanayi ve Ticaret A.Ş. Genel Müdürü Erol Şahin, 2023’teki satışlara bakıldığında otomotivin tüm aylarda kendi rekorunu yenilediğini belirtti.

Şahin, yıllık toplam satışların yüzde 60’ının ikinci yarıda yaşandığından yola çıkarak 2023 sonu beklentisinin toplamda 1 milyon 200 binleri bulduğunu aktardı.

Her 100 araçtan 60’ının ithal olduğunu vurgulayan Şahin, döviz kurunun ana belirleyici olduğunu belirterek euro yükseldiği sürece araç fiyatlarının artmaya devam edeceğini vurguladı.

“Fiyatlardaki artış sürse bile satışlar düşmez”

Otomobil firmalarının haziranda üç, temmuzda bir kez olmak üzere toplamda dört sefer artırım yaptığını ve bu ay ortasında yenisinin beklendiğini belirten Şahin’e nazaran fiyatlardaki artış sürse bile satışlar düşmeyecek.

Otomobil ticaretinin gereksinim nedeniyle gerçekleşmesi gerekirken son yıllarda bir yatırım aracı haline geldiğini vurgulayan Şahin’e nazaran vatandaş, iktisattaki berbat gidişat nedeniyle parasını bu halde muhafazaya devam edecek.

“Ekonomik manada stabil konumda değilseniz, paranız daima bedel kaybediyor, enflasyon artıyor, faizler yükseliyorsa vatandaş parasını korumak zorunda” diyen Şahin, “Kimisi konut, döviz, muhafazalı mevduat faizi kimisi de araç alıyor. ‘Satışta rekor’ denilen durum aslında gelecek telaşı ve ekonomik probleminin işareti. Ülkede herkes düzgün durumda demek değil. Bolluktan alınmıyor, vatandaşın kendisini muhafaza iç güdüsü. Gücü yeten araç almaya çalışıyor. Fakirliğimizi rekorlar bile gizleyemiyor. Satışın nedeni insanların ekonomik tabloda kendini inançta hissetmemesi. Pandemiyle başlayan süreçte araç yatırım aracına dönüştü. Araba satışlarındaki rekor refahtan değil, ekonomik problemden ve gelecek kaygısından” halinde konuştu.

“Türkiye’de satılan her 12 araçtan 11’i ikinci el, biri sıfır”

Türkiye’de satılan her 12 araçtan 11’inin ikinci el, birinin ise sıfır kilometre olduğunu aktaran Erol Şahin’e nazaran satış adetlerindeki yükseklik de şaşırtmamalı.

Peki otomobil almak için en uygun vakit ne vakit?

Erol Şahin bu soruyu şu karşılığı verdi:

Araba almak için en uygun vakit bugün. Dün daha ucuzdu, yarın daha kıymetli olacak. TL borçlanın alın. Piyasada daha çok satan aracı almak, ikinci elde de ilgisi artırır. Türkiye’de fiyatların düştüğünü hiç görmedim. Artış suratı eksilebilir yalnızca o kadar. Hele bu enflasyon oranıyla fiyatlarda düşüş mümkün değil. Tüketicinin kendini korumak için yaptığı alışveriş de bir yerde tıkanamaz.”

Satış sayılarına nazaran yılın birinci 5 ayında her bin şahsa satılan araç sayısı Türkiye’de 4 olurken, Avrupa’da bunun 9 adeti bulduğunu lisana getiren Şahin, “Almanya’da 13,5, Fransa’da 10,5, Hollanda’da ise 9,5 adet. Satılan 4 adetle Avrupa’da sondan 3. sırada olan Türkiye yalnızca Romanya ve Bulgaristan’ı geçebiliyor. Onlar da AB ülkesi olduğundan Orta Avrupa’dan ikinci el araç ithalatı yapabiliyor” sözlerini kullandı.

“Otomobil satışlarındaki rekor refahtan değil, ekonomik zahmetten ve gelecek kaygısından”

Şu an satılan orta sınıf araçların yüzde 95’inin yüzde 80’lik ÖTV dilimine girdiğini ve tez biçimde matrah güncellemesi gerektiğini savunan Erol Şahin, hükümetin en değerli gelir kaleminin başında otomotiv olması nedeniyle bunun gerçekleşmediğini ileri sürdü.

ÖTV’nin toplam vergideki hissesi evvelden yüzde 2,5 – 3 düzeyindeyken şimdilerde yüzde 10’a çıktığına değinen Şahin, matrah güncellemesine ait ise şu yorumu yaptı:

“Matrah güncellemesinde karşımıza yeni ÖTV dilimleri çıkar mı korkusu taşıyoruz. 90’lık ve 100’lük iki dilimin gelmesi bizi şaşırtmaz fakat bölüm ve vatandaş açısından olumsuz olur. Umarım bu gerçekleşmez, matrah kâfi ölçüde yükseltilir ve düşük gelirli vatandaşı için yüzde 45’lik, 50’lik dilim hayata tekrar döner ister lakin optimist olamıyoruz.”

“Satılan her 100 arabanın yüzde 69’u akaryakıtlı, 2,2’si elektrikli”

Karbon salımının azaltılması ve daha yaşanabilir bir dünya için elektrikli araçların yaygınlaşması gerekiyor.

Türkiye’de elektrikli araç kullanımının mevcut durumu da merak konusu.

Satılan her 100 arabanın yüzde 69’u akaryakıtlı. Dizelin hissesi ise 16,8. Otogaz yüzde 1’lerde, elektrikli araç ise yüzde 2,2.

Geçen yıl bu oranın 0,8 olduğu göz önünde bulundurulursa yüzde 2,2’nin nispeten yeterli olduğunu aktaran Şahin, Avrupa genelinde ise en alt sırada olduğumuzu belirtti.

“Toplamda 30 bin adet elektrikli araç var sokaklarda. Aylık 2 bin adet elektrikli araç satışına ulaştık, bundan sonra da üzerine koyarak artacaktır. Elektrikli arabaların hissesi artmaya devam edecek. Avrupa kıtasında hala gerideyiz sayı olarak fakat süratli gelişiyoruz” diyen Şahin; altyapı, şarj noktası üzere hususlarda istenilen durumda olunmadığını ve tüketicinin yavaş yavaş adapte olmaya başladığını, vakitle talebinin artacağını savundu.

“Sıfır araç fiyatları arttıkça bu durum ikinci ellere de yansıyor”

İkinci el otomotiv piyasasındaki durumu ise Cardata Genel Müdür Hüsamettin Yalçın’la konuştuk.

Dövizdeki yükselişle Türk lirasının değersizleştiği ve enflasyonun yükseldiğini belirten Yalçın’a nazaran de bu tabloda araba günümüzde bir ‘yatırım aracı’ olarak görüldüğünden satışlardaki yükseklik devam eder.

“Talep çok sıfırda da ikinci elde de satışlar düşmez”

“Talep çok” diyen Yalçın’a nazaran sıfır kilometre araç satışları yıl sonu toplamda 1 milyon 100 bini geçer.

Ayrıca sıfır araç fiyatları arttıkça bu durum otomatikman ikinci el fiyatlarına da yansır.

“İkinci eldeki artış, yılın ikinci yarısında da devam eder”

Sıfır otomotiv satışları tüm vakitlerin haziran ayı rekorunu kırarken, ikinci elde de ocak-haziran ortası (genel ortalama) artışın yüzde 80’e yükseldiğini lisana getiren Hüsamettin Yalçın, bunun yüksekliğini üç ana etkene bağladı:

Öncelikle sıfır araç fiyatlarına gelen artırımlar yani döviz kuru nedeniyle sıfır kilometre araçlara gelen fiyat artırımları. İkincisi sıfır kilometrede araç bulma sorunu var, zira talep çok yüksek. Araç var fakat yetişmiyor. İkinci eldeki artış, yılın ikinci yarısında da devam eder. Sıfır araçtaki talep 555 bini geçti, bu devam ederse 1 milyonu aşkın araç satışı öngörüyoruz, bunu 6 katı da minimumda tekil ikinci el satışı öngörüyoruz. Enflasyon-faiz-dövizin altın üçgeni, birbiriyle istikrarda olmaz ve vergisel olarak desteklenmezse ne sıfır ne ikinci el fiyatları düşer! Sıfır kilometre araç fiyatları dövize endeksli. Dövizdeki artış sıfır fiyatını etkiliyor.”

“Markalar üretim ölçülerini revize ediyorlardır”

Yalçın, yüksek satış sayılarını gören otomotiv firmalarının üretim ölçülerini revize edeceği görüşünü de paylaştı.

Ufukta ÖTV değişikliğinin görünmediğini savunan Yalçın, ikinci el araç ithalatına da müsaade verilmeyeceğini, bu türlü olursa Türkiye’nin ikinci el araç çöplüğü haline geleceğini de ileri sürdü.