Yüksek Süratli Trene Artırım Yolda

Türkiye, TCDD idaresinin verdiği isimle “yüksek süratli tren”le (YHT), Avrupa’ya nazaran çok geç bir tarihte tanıştı. Birinci kere, 2009 yılında Ankara-Eskişehir süratli tren çizgisi işletmeye alındı. 2011 yılında Ankara-Konya, 2013’te Eskişehir-Konya, 2014’te Ankara-İstanbul ve Konya-İstanbul, 2022’de Konya-Karaman çizgileri hizmete sunuldu.

Son olarak bu yılın nisan ayında Ankara-Sivas süratli sınırı açıldı. Ankara-Sivas ortası, 12 saat olan demir yoluyla seyahat müddeti 2 saate, Ankara-Yozgat kısmında de 1 saate indi. 405 kilometrelik çizgi; Kırıkkale, Yozgat ve Sivas’taki 1,4 milyon vatandaşa süratli trenle seyahat imkanı sunuyor.

YHT kültürü

Teknoloji, insanları ve toplumları dönüştürüyor. Alışkanlıkları, davranış biçimlerini, gelenekleri, günlük pratikleri kökten dönüşüme uğratıyor.

Hızlı trenin de bu türlü bir dönüştürücü tesirinin olduğunu söylemek mümkün. Bu tesir evvel Konya’da görüldü.

Ankara-Konya yüksek süratli treni, 2013 yılında açıldığında birtakım yolcuların beraberlerinde çok sayıda çuval, (turşu) bidon ve poşetlerle trenlere geldiği görüldü.

Hızlı trenlerde, belirli bir bagaj kapasitesi bulunuyor. Bu nedenle her bir yolcuya sonlu bagaj imkanı sunuluyor.

Konya’da yolcular, vakit içinde çuval ve bidonlarla seyahate son verdi. Bagajlar, el çantası ve tahminen birkaç bavuldan oluşuyor.

Aynı durum, Ankara-Sivas sınırında yaşanıyor. Sivas, Kırıkkale ve Yozgat’tan Ankara’ya gelen kimi yolcular, çoluğuna-çocuğuna, yakınlarına, eşine dostuna “dayanışma ağı”nın da bir gereği olarak kendi üretimleri olan eserler götürmek için çuvallarla bidonlarla süratli trene geliyor.

Trenlere, bu yükün alınması mümkün olmuyor. Yetkililer, yolcuları bu bahiste kibarca bilgilendiriyor. Beraberinde getirdikleri çuvalların, bidonların ya da poşetlerin hepsinin alınamayacağına işaret ediyor.

Ankara-Konya’da olduğu üzere Ankara-Sivas’ta da bir mühlet sonra işin olağanlaşması, süratli tren kültürünün ve geleneğinin yerleşmesi bekleniyor. Yolcuların, bir el çantası ve birkaç bavulla seyahatlerini planlaması öngörülüyor.

YHT ve zam

TCDD Nakliyat, bu yıl süratli tren biletlerine Ocak ayında yüzde 17, Temmuz ayında da yüzde 30 artırım yaptı. Artırım sonrasında Ankara-İstanbul YHT bilet fiyatı, 248 TL’den 323 TL’ye yükseldi. Ankara-Konya 146 TL’ye, Ankara-Sivas 312 TL’ye ve Ankara-Eskişehir 136 TL’ye çıktı.

TCDD Nakliyat, biletlere 2022 yılının Ocak ayında yüzde 20, Mart ayında yüzde 10, Nisan ayında yüzde 15, Haziran ayında yüzde 28 ve Eylül ayında yüzde 10 artırım yapmıştı.

YHT biletlerine (ekonomi), 2018 yılından bu yana (son artırım hariç) yapılan kümülatif artırım oranı yüzde 300’ü aştı.

Hızlı tren bilet fiyatları, şehirlerarası yolcu otobüslerinin gerisinde kaldı. Otobüs işletmecileri, akaryakıta peş peşe gelen artırımlar sonrasında bilet fiyatlarını yüzde 40’a kadar artırdı.

TCDD Taşımacılık’ın, süratli tren bilet fiyatlarıyla ilgili yeni bir çalışma yaptığı belirtiliyor. Çalışma, tren bilet fiyatlarının, şehirlerarası otobüs bilet fiyatlarının yüzde 5-10 üzerine çıkmasını öngörüyor. Bu, süratli trenlere “yüksek oranlı” yeni bir artırım manasına geliyor.

Bu artırımın ne vakit yapılacağı bilinmiyor. Ankara’da kulislerde, eylül ya da ekim ayında artırımın gündeme gelebileceği konuşuluyor.

Zamlar, tabir yerindeyse sürat kesmiyor…