“İstanbul Artık İtici Kent”

TÜİK 2022 yılı İç Göç İstatiklerine nazaran İstanbul hem en çok göç alan hem de en çok göç veren vilayet oldu. Doktora tezini ‘Türkiye’nin ağır göç alan bölgelerinde meydana gelen meselelerin güvenlik bağlamında analizi’ konusunda yapan İstanbul Beykent Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu İdaresi Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Kemal Olçar, “İstanbul’un nasıl itici bir kent haline geldiğini” şu sözlerle anlattı:

Neden itici kent?

“İstanbul en çok göç alan lakin en çok göç veren kent statüsünde. İstanbul’dan iten faktörler de var artık. İstanbul da artık bir itici kent. Neden itici kent ? Dünya da buna döndü aslında. Kent merkezlerindeki yoğunluktan kurtulmak isteyen ya da kent merkezlerindeki ömür maliyetleri çok yükseldiği için kırsal yerlere dönüş başladı yavaş yavaş. İstanbul da itici kent statüsüne yavaş yavaş giriyor ve buradaki ömür maliyetlerinin yüksekliği, insan yoğunluğu, trafik yoğunluğu, iş imkanları eğitim imkanları çok yüksek lakin artık beşerler kırsal noktalarda da hayatı tercih etmeye başladılar. Ne kadar çok cazibeli yerlerin sayısını artırırsanız beşerler uzak aralıklı göç etmezler. Kendi kentinizi de cazibeli hale getirmeniz gerekiyor, göçlerin kısıtlanması için ya da engellenmesi için.”

İnsanlar bulundukları yerden diğer yere neden gidiyor?

Dr. Öğretim Üyesi Olçar, “Türkiye’de gerçekleşen göçler özgür göçler. Beşerler bulundukları yerden diğer yere neden sarfiyatlar? Birkaç sebebi var bunun. İtici faktörler var. Bir kent merkezinde ya da kırsal alanda iten bir grup faktörler var. İten faktörlerden en kıymetlisi iktisadi faktörler. Daha çok iş alanlarındaki azalmalar, istihdam imkanlarındaki kısıtlanmalar ya da bilhassa tarım dalındaki gelir beklentilerinin epey düşmesi, sermayenin az ağır olduğu bölgelerden sermayenin ağır olduğu bölgelere hakikat bir geçiş olabilir. İkincisi beklentiler içerisinde eğitim çok kritik bir mevzu. Eğitim imkanlarının dar olduğu, olanaksızlıkların olduğu bölgelerden bilhassa genç nüfus öbür bir noktaya taşınabiliyor. Eğitim kritik bir mevzu. Eğitim imkanlarının dar olduğu bölgelerden bilhassa genç nüfus sıhhat imkanlarının olduğu diğer noktalara göç gerçekleşebiliyor. Bütün bu kıymet beklentiler İstanbul tarafından karşılanıyor. Kırsal alanlardan kentsel alanlara göç gerçekleşiyor” sözlerini kullandı.

Su ve besin sıkıntısı… güvenlik problemleri

Olçar, “Dolayısıyla kent içi bir göç hareketi de kesinlikle gerçekleşecektir. Sarsıntının ya da ağır sellerin yaşanacağı noktalardan, biraz daha sert tabanlı, selin beklenmediği noktalara kayış olacaktır. Bu çok maliyetli, bu sürat bana nazaran daha yavaş seyredecektir. Bundan 10 yıl sonra artık zelzelenin olabileceği yüksek merkezlerden olması düşük olan noktalara kayış olacaktır. İstanbul içi, vilayet içi göçler gerçekleşebilir. Kuzeye gerçek bilhassa, Arnavutköy ya da Karadeniz’e yakın kıyılara. Orta vadede iki husus daha problemli olacaktır ; pak su ve besin. İklimle ilgili bahislerde da bir biçimde iç göçlerde tesirini gösterecektir. Suyun kıt olduğu noktalarda Doğu ve Güneydoğu Anadolu’dan ya da Orta Anadolu’dan Batı’ya hakikat bir akış olabilir. Besin ve su temel sorun, iten faktör olabilir. Metropoller pak suya ulaşmakta zorlanırsa metropoller, şayet ağır su kesintilerine rastlayabilirsiniz. Ağır elektrik kesintilerine rastlayabilirsiniz. Besinin yüksek maliyetli olmasından ötürü, besin kıtlığıyla da karşılaşılabilir. Kentte ömür bir kadro toplumsal sınıflaşmaya da sebep olacaktır. Kent merkezlerindeki alt sınıf kümeler emek sınıfı bilhassa ağırlaştıkça gettolaşma artacaktır. Gettolaşmanın artması da güvenlikle ilgili sorunlar yaratabilir. Cürüm ve hatalı oranında önemli artışlara da sebep olabilir” diye konuştu